Οι Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) αποτελούν μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την αλληλεπίδραση, την συμπεριφορά και την κοινωνική επικοινωνία. Πολλές φορές, διαπιστώνεται συννοσηρότητα, δηλαδή ταυτόχρονη ύπαρξη άλλων ψυχιατρικών ή ιατρικών καταστάσεων που συνοδεύουν το φάσμα του αυτισμού. Στην ιατρική και ψυχιατρική ο συγκεκριμένος όρος περιγράφει την ύπαρξη δυο ή περισσότερων διαγνώσεων σε ένα άτομο. Στην περίπτωση του αυτισμού, η συννοσηρότητα δεν αποτελεί την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα. Τα περισσότερα άτομα που βρίσκονται στο Φάσμα παρουσιάζουν τουλάχιστον μια επιπλέον διαταραχή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ένα μεγάλο ποσοστό άνω του 70% των ατόμων με ΔΑΦ έχουν τουλάχιστον μια διαταραχή, ενώ το 40% έχουν δυο ή περισσότερες.
Οι πιο συνηθισμένες καταστάσεις που συνυπάρχουν με τον αυτισμό αφορούν:
- Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)
Βάσει ερευνών, περίπου το 30 – 60% των παιδιών πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για ΔΕΠ-Υ.. Συχνά παρατηρείται υπερκινητικότητα, διάσπαση προσοχής και παρορμητικότητα επηρεάζοντας την εκπαιδευτική και κοινωνική προσαρμογή.
- Επιληψία
Η επιληψία παρουσιάζεται συχνότερα στα παιδιά με ΔΑΦ συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό. Σε ποσοστό 20-30% τα άτομα θα εμφανίσουν επιληπτικές κρίσεις κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
- Αγχώδεις διαταραχές
Ένας μεγάλος πληθυσμός ατόμων που έχουν διαγνωστεί με ΔΑΦ βιώνουν έντονο άγχος, κοινωνικές φοβίες ή γενικευμένη αγχώδη διαταραχή. Οι αισθητηριακές ευαισθησίες και οι κοινωνικές απαιτήσεις συμβάλλουν στην εμφάνιση άγχους.
- Διαταραχές ύπνου
Πολλές φορές εμφανίζονται δυσκολίες στον ύπνο (αυπνία, συχνές αφυπνίσεις, υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας) σε ποσοστό έως 80%. Ο μη ποιοτικός ύπνος επηρεάζει σημαντικά τη γνωστική λειτουργία, τη ρύθμιση του συναισθήματος και τη συμπεριφορά εν γένει.
- Νοητική αναπηρία
Σε πολλές περιπτώσεις, 30-50% συνυπάρχει με τις ΔΑΦ και επηρεάζει σημαντικά τη συνολική εικόνα του ατόμου.
- Αισθητηριακές διαταραχές
Τα άτομα βιώνουν δυσκολίες αναφορικά με υπερ ή υπό αντιδράσεις και ευαισθησίες σε ήχους, φώτα, αγγίγματα, φαγητό δημιουργώντας έντονο άγχος και μη λειτουργική καθημερινότητα.
Η διάγνωση της συννοσηρότητας είναι συχνά δύσκολη εξαιτίας της επικάλυψης των συμπτωμάτων. Γίνεται κατανοητό, λοιπόν, ότι το άτομο χρήζει πολύπλευρης υποστήριξης τόσο για να ανταποκριθεί ικανοποιητικά στη βασική διαταραχή όσο και στις συνοδές δυσκολίες. Η διεπιστημονική προσέγγιση από μια ομάδα με καταρτισμένο αναπτυξιολόγο, παιδοψυχίατρο, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή που θα σχεδιάσουν εξατομικευμένα πλάνα παρέμβασης, η τακτική παρακολούθηση της ψυχικής και σωματικής υγείας καθώς και η υποστήριξη της οικογένειας και του σχολείου διαδραματίζουν καθοριστικό παράγοντα για την βέλτιστη θεραπεία που μπορεί να λάβει το άτομο. Πέραν φυσικά του ατόμου που υποστηρίζεται από τους επαγγελματίες είναι αναγκαίο να γίνεται οικογενειακή ψυχοεκπαίδευση, προκειμένου να κατανοηθούν οι προκλήσεις και τα δυνατά σημεία του ατόμου για να λάβει την αναγκαία πλαισίωση.
ΗΛΙΑΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ
ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ, ΕΦΗΒΩΝ ΚΑΙ ΝΕΑΡΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ Π.Ε. ΑΧΑΙΑΣ
