Η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων χαρακτηρίζεται από συχνά μεγάλα γεύματα, γλυκίσματα και αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν τη διατροφή των παιδιών με αυτισμό (ΔΑΦ) και να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη συμπεριφορά, στη σωματική τους υγεία και στη γενική τους ευεξία.
Η κατανάλωση ζάχαρης στη διατροφή των παιδιών
Η ζάχαρη είναι ένας απλός υδατάνθρακας που βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα πέρα από τα προφανή (μελομακάρονα, σοκολάτες, αναψυκτικά), καθώς υπάρχει επίσης σε επεξεργασμένα τρόφιμα και σνακ. Η υπερβολική κατανάλωση “ελεύθερης” ή πρόσθετης ζάχαρης έχει συνδεθεί με:
- αυξημένο κίνδυνο σωματικής παχυσαρκίας
- υψηλότερα επίπεδα ενέργειας που ακολουθούνται από πτώση σακχάρου στο αίμα
- μεταβολές στη διάθεση και την ενεργητικότητα
Αν και δεν υπάρχει ισχυρή επιστημονική απόδειξη ότι η ζάχαρη προκαλεί άμεσα συμπεριφορικές διαταραχές όπως υπερκινητικότητα, η κακή διατροφή συνολικά σχετίζεται με αρνητικές επιδράσεις στην υγεία των παιδιών γενικά.
Διατροφικά μοτίβα στα παιδιά με αυτισμό
Μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά με ΔΑΦ τείνουν να έχουν περιορισμένη ποικιλία στη διατροφή τους και να καταναλώνουν συχνά τροφές υψηλές σε απλούς υδατάνθρακες και λιγότερο θρεπτικά συστατικά σε σύγκριση με τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά.
Κατανάλωση ζάχαρης και διαταραχές στη συμπεριφορά
Σε σχετική έρευνα που αξιολόγησε τη κατανάλωση ζάχαρηςμε διάφορα συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα σε παιδιά με ΔΑΦ βρέθηκε ότι η συχνή κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη σχετίζεται με αυξημένα δείγματα συναισθηματικών δυσκολιών, ενώ η υψηλότερη κατανάλωση γάλακτος σχετίστηκε με καλύτερη κοινωνική συμπεριφορά.Άλλη μελέτη συσχέτισε την κατανάλωση αναψυκτικών με χειρότερη απόδοση στη συναισθηματική ρύθμιση και εκτελεστικές λειτουργίες σε παιδιά με αυτισμό, υποδεικνύοντας ότι τα υψηλά επίπεδα πρόσληψης ζάχαρης (ειδικά μέσω ροφημάτων) μπορεί να επηρεάσουν κάποιες λειτουργίες της συμπεριφοράς.
Γαστρεντερική υγεία και ευεξία
Η υπερβολική ζάχαρη μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του εντέρου και τη μικροβιακή χλωρίδα, επιδεινώνοντας φουσκώματα ή δυσφορία. Για τα παιδιά με ΔΑΦ που συχνά έχουν γαστρεντερικές ευαισθησίες, αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε σωματική δυσφορία που εκδηλώνεται ως συμπεριφορικές αλλαγές.
Συνιστάμενες πρακτικές κατά τις γιορτές
Χωρίς να στερούμε την εορταστική χαρά:
- Ορίζουμε συγκεκριμένες ποσότητες γλυκών ανά ημέρα.
- Προσφέρουμε τα γλυκά μετά το κύριο γεύμα ώστε να μειώνεται η απότομη ανόρθωση του σακχάρου στο αίμα.
- Επιλέγουμε σπιτικά γλυκά με λιγότερη επεξεργασμένη ζάχαρη.
- Συνοδεύουμε τα γλυκά με τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες ή πρωτεΐνη για πιο αργή απελευθέρωση ενέργειας και σταθερότερη συγκέντρωση.
Η σταθερότητα στη ρουτίνα και στις προσδοκίες για τα γεύματα αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη διαχείριση συμπεριφοράς και ευεξίας στα παιδιά με ΔΑΦ.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Tan, etal. Association betweensugar-sweetenedbeverages and emotional and behavioralproblems in childrenwithautismspectrumdisorder: Adultswith ASD who κατανάλωναν περισσότερα ζαχαρούχα ροφήματα εμφάνισαν υψηλότερα επίπεδα συναισθηματικών δυσκολιών.
- PMC study on SSBs and ASD behavior: Υψηλή συχνότητα κατανάλωσης ζάχαρης συνδέθηκε με πιο σοβαρά συμπεριφορικά συμπτώματα σε παιδιά με ASD.
- Association of sugar-sweetenedbeverageswithexecutivefunction in autisticchildren: Η κατανάλωση ζάχαρης συνδέθηκε με δυσκολίες στη συναισθηματική ρύθμιση και εκτελεστικές λειτουργίες.
Μπέτση Παναγιώτα Νοσηλεύτρια
